Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νέπως (ύπατος το 57 π.Χ.)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νέπως (ύπατος το 57 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση100 π.Χ. ή 100 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος1ος αιώνας π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΓονείςΚόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νέπως (ύπατος το 98 π.Χ.)[2][3] και Licinia
ΑδέλφιαΚόιντος Καικίλιος Μέτελλος Κέλερ[2][4]
Μουκία Τερτία (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα)
ΟικογένειαCaecilii Metelli
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΔήμαρχος των πληβείων
Πραίτορας
Ρωμαίος έπαρχος
Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[5]
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (57 π.Χ.)[5]

Ο Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Νέπως, λατιν.: Quintus Caecilius Metellus Nepos, (π. 100 π.Χ. [6] – 55 π.Χ. [7]) ήταν αρχαίος Ρωμαίος πολιτικός κατά τη διάρκεια της Ύστερης Δημοκρατίας. Ήταν γιος τού Κόιντου Καικίλιου Μέτελλου Νέπωτα [7] και υπηρέτησε ως τριβούνος των πληβείων το 62 π.Χ., ύπατος το 57 π.Χ., και κυβερνήτης της Εντεύθεν Ιβηρίας (Hispania Citerior) από το 56–55 π.Χ. [8]

Στις αρχές της σταδιοδρομίας του, ο Νέπως υπηρέτησε υπό τον Πομπήιο κατά τη διάρκεια τού πολέμου κατά των πειρατών και τού Γ΄ Μιθριδατικού Πολέμου. Επέστρεψε στη Ρώμη το 63 π.Χ., υπηρέτησε ως σύμμαχος τού Πομπήιου όταν έγινε τριβούνος των πληβείων. Αλλά όταν ο Πομπήιος χώρισε τη σύζυγό του κατά την επιστροφή του στην Ιταλία το 62 π.Χ., ο Νέπως έγινε ένας από τους αντιπάλους τού Πομπήιου, ιδιαίτερα μετά τον σχηματισμό της λεγόμενης Α' Τριανδρίας το 59 π.Χ. Εξελέγη ενάντια στις επιθυμίες των μελών της Τριανδρίαςν το 57 π.Χ. ως ύπατος, υποστήριξε τον εξάδελφό του Π. Κλόδιο Πούλχερ εναντίον τού συμμάχου τού Πομπήιου Μίλωνα, και αντιτάχθηκε στις προσπάθειες τού Πομπήιου να εξασφαλίσει άλλη στρατιωτική διοίκηση, αλλά παρ' όλα αυτά υποστήριξε την ανάκληση τού Κικέρωνα από την εξορία.

Η πρώτη καταγεγραμμένη δημόσια δραστηριότητα τού Νέπωτα ήταν να ασκήσει κατηγορίες το 72 π.Χ. εναντίον τού Γάιου Σκριβώνιου Κουρίωνα, ο οποίος ήταν οικογενειακός αντίπαλος. Η δίκη διακόπηκε, όταν ο Κουρίων απάντησε με ανταγωγές και οι δύο άνδρες υποχώρησαν. Νομικοί ελιγμοί αυτού τού είδους ήταν συνηθισμένοι στα τέλη της δημοκρατίας, και υποδηλώνουν αυξανόμενο κομματισμό στη δεκαετία του '70 π.Χ. [9] Ο Μέτελλος Νέπος ήταν απεσταλμένος (legatus) τού Πομπήιου στην εκστρατεία κατά των πειρατών στη Μεσόγειο το 67-66 π.Χ. Εκεί διοικούσε ναυτικές δυνάμεις και άνδρες στην ακτή από τη Λυκία έως τη Φοινίκη. [10] Όπως ο αδελφός του, Κόιντος Καικίλιος Μέτελλος Κέλερ, υπηρέτησε στον Γ΄ Μιθριδατικό Πόλεμο εναντίον τού Μιθριδάτη ΣΤ' τού Πόντου και τού Τιγράνη Β΄ της Αρμενίας, καταλαμβάνοντας τη Δαμασκό στη Συρία το 64, και αφήνοντας τον στρατό τού Πομπήιου για τη Ρώμη τον επόμενο χρόνο, για να υποστηρίξει την τριβουνία ως σύμμαχος τού Πομπήιου. [11] [12]

Ο Νέπος εξελέγη το 63 π.Χ. ως τριβούνος των πληβείων και υπηρέτησε δίπλα στον Κάτωνα τον Νεότερο εκείνη τη χρονιά. Μετά την άνοδό του στο αξίωμα τον Δεκέμβριο του 63, επιτέθηκε στον Κικέρωνα –τότε ύπατο– για την παράνομη εκτέλεσή του των συνωμοτών στη συνωμοσία τού Κατιλίνα. [13] Προσπάθησε να κατηγορήσει τον Κικέρωνα με κατηγορίες για φόνο, αλλά η Σύγκλητος ψήφισε αμνηστία για τον ύπατο, και στη συνέχεια απείλησε να κηρύξει οποιονδήποτε πιθανό κατήγορο ως δημόσιο εχθρό. [14] Τον Ιανουάριο του 62 π.Χ. ο Νέπως προσπάθησε να αναγκάσει για έναν νόμο, ώστε να ανακαλέσει τον Πομπήιο από τον πόλεμο εναντίον τού Μιθριδάτη ΣΤ΄, για να αναλάβει τη διοίκηση τού πολέμου κατά των εναπομενουσών δυνάμεων τού Κατιλίνα στην Ετρουρία. [15] Με αυτόν τον τρόπο, αγνόησε την υποχρεωτική περίοδο αναμονής μεταξύ της δημοσίευσης ενός νόμου και της ψηφοφορίας. Ο Νέπως πιθανότατα άκουσε από τον αδελφό του –Mέτελλο Κέλερ, τότε ανθύπατο στην Εντεύθεν των Άλπεων Γαλατία– ότι ο Κατιλίνας θα ηττηθεί από τις επικείμενες δυνάμεις τού Aντώνιου Υβρίδα στη βόρεια Ιταλία. [16]

Στις 3 Ιανουαρίου 62 π.Χ. προσπάθησε να περάσει το νομοσχέδιο για τη μεταφορά της διοίκησης στον Πομπήιο, λόγω της αντίθεσης της Συγκλήτου. [17] Ο Νέπως, μαζί με τον σύμμαχό του Ιούλιο Καίσαρα (τότε υπηρετούσε ως πραίτορας), συγκέντρωσε τις φυλές στην Αγορά πριν από τον Ναό τού Κάστορα και τού Πολυδεύκη. Ο Κάτων και ένας από τους συμμάχους του, ένας άλλος τριβούνος που ονομαζόταν Κόιντος Μινούκιος Θέρμος, αναγκάστηκαν να κατευθυνθούν προς το μέτωπο, και ο Κάτων στη συνέχεια "έπιασε σκληρά μία θέση μεταξύ τού Νέπωτα και τού Καίσαρα, [για να τους εμποδίσει] να επικοινωνήσουν ιδιωτικά". [18] Όταν ο Nέπως έδωσε εντολή να διαβαστεί το νομοσχέδιο, ο Κάτων άσκησε βέτο. Όταν ο Νέπως άρχισε να το διαβάζει ο ίδιος, ο Κάτων άρπαξε το σχέδιο από τα χέρια του. Όταν ο Νέπως άρχισε να το απαγγέλλει από μνήμης, ο Θέρμος έβαλε το χέρι του στο στόμα του Νέπωτα, για να τον σταματήσει να μιλήσει. [19] Κατά συνέπεια, άρχισε καυγάς στην Αγορά. [19] Σε απάντηση στη βία, η Σύγκλητος ενέκρινε μία τελευταία διαβούλευση της Συγκλήτου (senatus consultum ultimum) εναντίον τού Νέπωτα, αναγκάζοντάς τον να φύγει από την πόλη στο στρατόπεδο τού Πομπήιου στα ανατολικά. [20]

Ο Σουητώνιος και ο Πλούταρχος στη συνέχεια ισχυρίζονται ότι ο Νέπως, ο Καίσαρας ή και οι δύο απομακρύνθηκαν από τα αξιώματά τους. Αυτό είναι απίθανο: η Σύγκλητος κατά τη διάρκεια της δημοκρατίας δεν είχε τέτοιες εξουσίες. [21] Πιο σύγχρονες πηγές υπονοούν, ότι η Σύγκλητος μπορεί να κινήθηκε, για να επικυρώσει την αναχώρηση τού Νέπωτα από την πόλη (οι τριβούνοι απαγορεύονταν νομικά να φύγουν από την πόλη), κάτι που πιθανότατα θα είχε αντίρρηση ο Κάτων. [22] Η πρόταση να σταλεί ο Πομπήιος μετά από αυτούς τού Κατιλίνα, παρ' όλα αυτά, έγινε άχρηστη, όταν ο Κατιλίνας και οι δυνάμεις του ηττήθηκαν αποφασιστικά στη Μάχη της Πιστόρια λίγο αργότερα. [16]

Πραιτωρία και υπατεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την επιστροφή τού Πομπήιου στην Ιταλία στα τέλη του 62 π.Χ., ο Πομπήιος χώρισε τη σύζυγό του Μουκία. Κάνοντας αυτό «[έδωσε] ουσία στις αναφορές για την απιστία της» και έτσι έσπασε η συμμαχία τού Πομπήιου με τον Νέπωτα και τον Μέτελλο Κέλερ, τους ετεροθαλείς αδελφούς της Μουκίας. [23] Ο Νέπως υπηρετούσε τότε ως πραίτωρ το 60 π.Χ. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ψήφισε νόμο, που καταργούσε τους τελωνειακούς δασμούς στη Ρώμη και την Ιταλία. [24] Η κίνηση πιθανότατα σχετιζόταν με μεταρρυθμίσεις, τις οποίες επιδίωξε η Σύγκλητος στον απόηχο της συνωμοσίας τού Κατιλίνα, για να στηρίξει την υποστήριξη μεταξύ των αγροτικών εξαγωγέων και των πλούσιων εισαγωγέων αγαθών πολυτελείας. [25] Λίγο αργότερα έγινε και οιωνοσκόπος (augur). [7]

Μετά τον σχηματισμό της λεγόμενης Α΄ Τριανδρίας το 59 π.Χ., ο Νέπως συνέχισε την αντίθεση με τον Πομπήιο και τους νέους συμμάχους του. Γενόμενη μεγάλη, η συμμαχία μεταξύ τού Πομπήιου, τού Καίσαρα και τού Κράσσου ανάγκασε μία επανευθυγράμμιση στη ρωμαϊκή πολιτική, με πολλές μερίδες να μετατοπίζονται για να ισορροπήσουν ενάντια στην Τριανδρία. [26] Στις εκλογές για την υπατεία τού 57 π.Χ., ο Πομπήιος και ο Καίσαρας κατάφεραν να κάνουν τον σύμμαχό τους Πόπλιο Κορνήλιο Λέντουλο Σπίνθερ να εκλεγεί ως ύπατος εκ των προτέρων (consul prior), αλλά δεν μπόρεσαν να σταματήσουν την εκλογή τού Νέπωτα ως συναδέλφου τού Σπίνθερ. Ωστόσο, κανένας από τους δύο υπάτους δεν κατέληξε να υποστηρίξει πλήρως τα μέλη της Τριανδρίας. [27]

Ενώ ο Σπίνθερ και ο Πομπήιος υποστήριξαν την ανάκληση του Κικέρωνα από την εξορία –είχε εξοριστεί τον προηγούμενο χρόνο από τον Πόπλιο Κλόδιο Πούλχερ για την εντολή του να σκοτώσει τους συνωμότες τού Κατιλίνα– ο Nέπως υποστήριξε τον εξάδελφό του Κλόδιο και παρενέβη. [27] Ο Πομπήιος και ο Σπίνθερ κατάφεραν τελικά να πείσουν τον Νέπωτα να εγκαταλείψει την αντίθεσή του, και επικύρωσαν ένα νομοσχέδιο -που ανακαλούσε τον Κικέρωνα- από τη συνέλευση των εκατό (comitia centuriata). [28] [29] Στη συνέχεια ο Κικέρων προσπάθησε να επιδιορθώσει τις σχέσεις με τον Νέπωτα [30], αλλά ο Νέπως δεν εγκατέλειψε πλήρως τον εξάδελφό του Κλόδιο, και αντιτάχθηκε στις προσπάθειες τού Τίτου Άννιου Μίλωνα (ενός από τους εχθρούς τού Κλόδιου) να πλήξει τον Κλόδιο με κατηγορίες, ενώ υποστήριξε επίσης τον εκλογή τού Κλόδιου ως αγορανόμου (aedilis). [28]

Κατά τη διάρκεια της υπατείας τού Νέπωτα, ο Πομπήιος αναζήτησε επίσης στρατιωτική διοίκηση, για να επιλύσει έναν εμφύλιο πόλεμο, που είχε ξεκινήσει τότε στην Αίγυπτο. Ο Σπίνθερ και ο Νέπως έβαλαν τον Πομπήιο επικεφαλής μίας επιτροπής σιτηρών, για να εξασφαλίσουν, ότι δεν θα ήταν σε θέση να αμφισβητήσει τις προσπάθειες τού Σπίνθερ, να λάβει για τον εαυτό του την αιγυπτιακή διοίκηση. [25] Ο Νέπως μπορεί επίσης να αντιτάχθηκε επιτυχώς αυτό το έτος σε έναν νόμο, που θα έδινε στον Πομπήιο ακόμη μεγαλύτερη εξουσία. [31] [32]

Μετά την υπατεία του, ο Νέπος διορίστηκε ανθύπατος στην Εντεύθεν Ιβηρική (Hispania Citerior). Μπορεί να είχε υπηρετήσει στην επαρχία πριν τη θητεία του. Ενώ ήταν εκεί, εκστράτευσε εναντίον των Βακαίων στο βόρειο άκρο της επαρχίας του, κοντά στον ποταμό Δούρο. [33] [34] Οι νίκες του στην Ιβηρική ήταν προσωρινές: μετά τη συμπλήρωση της θητείας του το 55 π.Χ. επέστρεψε στη Ρώμη, και απεβίωσε λίγο αργότερα. [7]

  1. 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2247. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2247. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. 3,0 3,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1787. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2040. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. 5,0 5,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
  6. Sumner, GV (1973). Orators in Cicero's "Brutus". University of Toronto Press. σελίδες 25, 133. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Münzer 1897.
  8. Broughton 1952, σελ. 539.
  9. Gruen 1995, σελ. 42.
  10. Broughton 1952, σελ. 148.
  11. Broughton 1952.
  12. Gruen 1995, σελ. 83.
  13. Broughton 1952, σελ. 174.
  14. Golden 2013, σελ. 132.
  15. Sumner 1963, σελ. 217.
  16. 16,0 16,1 Sumner 1963, σελ. 218.
  17. Sumner 1963· Drogula 2019.
  18. Drogula 2019, σελ. 92.
  19. 19,0 19,1 Drogula 2019, σελ. 93.
  20. Golden 2013, σελ. 134.
  21. Drogula 2019
  22. Drogula 2019, σελ. 95.
  23. Gruen 1995· Tatum 2006.
  24. Broughton 1952, σελ. 183.
  25. 25,0 25,1 Gruen 1995.
  26. Gruen 1995, σελ. 94.
  27. 27,0 27,1 Gruen 1995, σελ. 145.
  28. 28,0 28,1 Broughton 1952, σελ. 200.
  29. Badian 2012.
  30. Cic. Fam. 5.4.
  31. Gruen 1995, σελ. 145 n. 106.
  32. Gruen, Erich S (1969). «Pompey, the Roman Aristocracy, and the Conference of Luca». Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte 18 (1): 71–108. ISSN 0018-2311. https://www.jstor.org/stable/4435061. 
  33. Broughton 1952, σελ. 218.
  34. Wiseman, TP (1992). «Caesar, Pompey and Rome, 59–50 BC». Στο: Crook. The last age of the Roman Republic, 146–43 BC. Cambridge Ancient History. 9 (2nd έκδοση). Cambridge University Press. σελ. 398. ISBN 0-521-85073-8. 

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

=== Σύγχρονες πηγές === 

  • Cassius Dio, Roman History, Vol. 3, Βιβλία 36–40, Loeb Classical Library, Loeb, 1989;(ISBN 978-0674990593)
  • Plutarch, Lives of the noble Grecians and Romans, Benediction Classics, 2015;(ISBN 978-1781395134)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Q. Caecilius (96) Q. f. Q. n. Metellus Nepos 'Pamphilus' in the Digital Prosopography of the Roman Republic.


Πολιτικά αξιώματα
Προκάτοχος
{{{πριν}}}
{{{τίτλος}}} Διάδοχος
Gn. Cornelius Lentulus Marcellinus